

تأثیرات منفی آب بر سیستم خنک کننده موتور دیزل شناورها
چکیده
موتورهای دیزل در شناورها به عنوان موتور اصلی و مولد برق، جزء حساسترین و اصلی ترین بخش یک شناور محسوب می گردند که به تبع آن بخش عمده ای از هزینه های نگهداری و تعمیرات یک شناور را نیز شامل می شوند.
از آنجایی که نحوه عملکرد موتورهای دیزل ایجاد گرمای بسیار زیادی می کند و این حرارت باعث آسیب شدید به موتور می گردد، پس نیاز به تعبیه سیستم خنک کننده ای برای آن می باشد که در این سیستم آب وظیفه خنک کاری موتور را بر عهده دارد. آب خنک کننده موتور به عنوان سیالی که با بسیاری از قطعات فلزی در تماس است می تواند علاوه بر تأثیرات منفی هزینه های نگهداری و تعمیرات و همچنین خارج از سرویسی شناور را افزایش دهد.
دراین مقاله به بررسی انواع تأثیرات منفی آب بر روی موتور و همچنین معرفی روش واتر تریتمنت در جهت کاهش این تأثیرات منفی پرداخته خواهد شد و در انتها یک نمونه عملی از تأثیرات منفی آب بر روی موتور دیرل شناور رشید 3 در بندر امام خمینی (ره) و تأثیرات مثبت انجام واتر تریتمنت (به طور نمونه کاهش کلراید موجود درآب) اشاره خواهد شد.
کلمات کلیدی: واتر تریتمنت، موتورهای دیزل، نگهداری و تعمیرات، خوردگی شیمیایی، شناور
مقدمه
آب به عنوان یک ملکول واحد در دنیا به حساب می آید که خواص اولیه اش (مانند غیر قابل اشتعال بودن، سهولت دسترسی و ارزان بودن) آنرا بهه عنوان بهترین خنک کننده در جهان مطرح می سازد. آب در بین سیال های دیگر مخصوصاً هوا بهترین بازده را جهت خنک کاری هایی با دمای میانی داراست.
همچنین آب را حلال جهانی می نامند. این ویژگی مسبب تأثیرات ناخواسته ای بر روی کاربردهای صنعتیش می گردد. چرا که می تواند بسیاری از مواد و گازها را در خود حل نموده و باعث ایجاد خوردگی قطعات فلزی در تماس خود در سیستم خنک کننده گردد. آب غلیظ شده با یون باعث افزایش خاصیت حلالیت و تشکیل رسوب لایه ای در سیستم خنک کننده می گردد. علاوه بر آن به دلیل اینکه آب مکان خوبی برای رشد باکتریها می باشد و می تواند سطوح فلز را دچار خرابی نماید لذا با تمام مشکلات اشاره شده، تریتمنت آب حائز اهمیت می گردد. سیستم آب خنک کننده جزء قسمت اصلی بسیاری از ماشین آلات صنعتی از جمله موتورهای دیزل موجود در یک شناور است لذا برای بهره وری مستمر ماشین آلات، نیاز است تا از برنامه مدون و روش های مناسبی تریتمنت آب استفاده نمود.
مشکلات ناشی از آب در سیستم خنک کننده
آب به طور طبیعی در سیستم خنک کننده موتور مشکلاتی را به وجود می آورد که در ذیل به آنها اشاره خواهد شد.
1) خوردگی شیمیایی
خوردگی شیمیایی باعث کاهش ضخامت فلز شده و در بدترین حالت سبب سوراخ شدن جداره لوله می گردد که همین امر سبب نفوذ مایعات دیگر مانند روغن به سیستم آب خنک کننده موتور یا در قسمت سرسیلند مسبب ورود گازهای احتراق به سیستم می گردد.
در فرایند خوردگی شیمیایی، انتقال جریان الکترون از فلز به الکترولیت صورت می گیرد که به دنبال آن یون های مثبت به سمت الکترولیت و الکترون ها به سمت فلز حرکت می کنند. نواحی که این جریان از آنها عبور میکند را مناطق آندی و واکنش مربوطه را واکنش آندی می نامند. اکثر اوقات یونهای فلزی با یونهای منفی داخل الکترولیت واکنش داده و محصولات خوردگی تشکیل شوند بنابراین یک سلول خوردگی، متشکل از یک آند، یک کاتد و یک الکترولیت می باشد.
پس از وقوع خوردگی شیمیایی رسوب تشکیل شده موجب کاهش کارایی در مبدل های حرارتی و سیستم آب خنک کننده و در نهایت موجب تعویض لوله ها می گردد که این خود هزینه مستقیم نگهداری و تعمیرات را به شدت افزایش داده و باعث خارج از سرویسی شناور می گردد و همچنین هزینه های پنهان ایجاد می نماید. [1]
1-1) انواع خوردگی شیمیایی
خوردگی شیمیانی انواع زیادی دارد که بر اساس حمله وری به فلزات تقسیم بندی می گردند که سه مورد از فراگیرترین آنها به شرح ذیل می باشد.
حمله عمومی: همانطور که در شکل شماره (1) مشهود است، این نوع خوردگی به طوریست که خوردگی به طور همگن و مساوی تمام سطح فلز را می پوشاند و رسوبات زیادی ناشی از اکسید فلز بر جای گذاشته و کارایی سیستم را کاهش می دهد.
حمله نقطه ای: این نوع خوردگی وقتی اتفاق می افتد که فقط بخشی از فلز دچار خوردگی گردد و معمولا با ایجاد چاله هایی بر روی سطح فلز نمایان می شود که در مدت زمان بسیار کوتاهی لوله را سوراخ نموده و باعث نشتی و عدم کارایی سیستم می گردد.
حمله گالوانیک: همانطور که در شکل شماره (2) مشهود است، این نوع خوردگی وقتی اتفاق می افتد که دو فلز متفاوت در کنار یکدیگر در سیستم آب خنک کننده موتور مورد استفاده قرار گیرند. در این حالت فلزی که فعالتر است (تمایل بیشتر به الکترون گیری دارد) دچار خوردگی می گردد. به طور مثال اگر تماس بین فولاد و برنز ، آلومنیوم و فولاد، روی و فولاد، حمله گالوانیکی اتفاق بیافتد فلزاتی که در ابتدا از آنها نام برده شده زودتر دچار خوردگی می شوند.
از فاکتورهای مهم موجود درآب که خوردگی شیمیایی را تشدید می کند می توان به موارد ذیل اشاره نمود.
-اکسیژن و دیگر گازهای محلول در آب
-ذرات جامد محلول و معلق در آب
-مقدار اسیدی و یا قلیایی بودن آب (PH)
-سرعت آب در لوله ها
-دمای آب
-فعالیتهای میکروبی
2-1) روشهای جلوگیری از وقوع خوردگی شیمیایی [1,2]
بنا براین می توان با استفاده از روشهای ذیل از وقوع خوردگی شیمیایی جلوگیری نمود و یا آثار آنرا به حداقل رساند:
-در هنگام طراحی سیستم آب خنک کننده موتور، از فلزات و مواد مقاوم در مقابل خوردگی استفاده شود.
-سطوح داخلی سیستم توسط رنگ، فلزات ضد خوردگی و یا پلاستیک پوشش داده شود.
مواد شیمیایی جلوگیری کننده از خوردگی درون آب ریخته شود تا توسط آب به تمام نقاط سیستم توزیع گردد.
3-1 ) مواد شیمیایی جهت جلوگیری از خوردگی شیمیایی [1,2]
مواد شیمیایی بازدارنده از خوردگی معمولاً با بر هم زدن واکنشهای شیمیایی مانع از وقوع خوردگی می گردند که به سه نوع زیر تقسیم می شوند:
1) بازدارنده از خوردگی آندی: این نوع بازدارنده شیمیایی ایجاد لایه نازک 3محافظی بر روی آند می کند. همانطور که می تواند بسیار موثر باشدمی تواند برای سیستم ایجاد خطر نیز نمایند زیرا اگر از مقدار کافی استفاده نشود و تمامی سطوح را پوشش ندهد و تمام سطوح محافظت نشود، به شدت مساعد حمله ی خوردگی نقطه ای می گردند.
به عنوان نمونه از این نوع بازدارنده ها می توان به Molybdate , Orthophosphate ,Nitrite ُ Silicate, اشاره نمود.
2) بازدارنده از خوردگی کاتدی: این نوع بازدارنده شیمیایی ایجاد لایه نازک محافظی بر روی کاتد می کند و با بر هم زدن نسبت کاتدیک، جریان خوردگی را به شدت کاهش می دهد.
به عنوان نمونه از این نوع بازدارنده ها می توان به Phosphino Succinic Oligomer (PSO) ، بی کربنیت، روی و پلی فسفیت اشاره نمود
3) بازدارنده عمومی خوردگی: این نوع بازدارنده با استفاده از ایجاد پوشش بسیار نازک بر روی کلیه سطوح )کاتدیک و آندیک( از وقوع خوردگی جلوگیری می کند. به عنوان نمونه می توان به روغنهای محلول و تریازولها برای مس اشاره نمود.
بخش حائز اهمیت در مورد این بازدارنده های شیمیایی استفاده مستمر از آنهاست به طوریکه روزانه می بایست آب سیستم خنک کننده تست گردد و پارامترهای مهم ثبت شده و دوز مناسب از بازدارنده های شیمیایی به آن اضافه گردد. شایان ذکر است در صورتیکه برنامه مدونی برای استفاده از بازدارنده های شیمیایی خوردگی وجود نداشته باشد و آب مورد تست قرار نگیرد نه تنها کمکی به سیستم در جهت جلوگیری از خوردگی نمی شود بلکه هزینه اضافی نیز تحمیل می کند.
2) رسوب لایه ای
همانطور که در شکل (3) مشهود است، مواد معدنی مانند کربنات کلسیوم، فسفات کلسیم و سیلیکیت منیزیوم نسبتاً در آب حل نمی گردند و خارج از آب در قسمتهای گرمتر سیستم خنک کننده به صورت اسکیل و رسوب تجمع می نمایند. این عارضه علاوه بر کاهش مقدار جریان آب و کاهش بازده سیستم، ضریب انتقال حرارت فلز را در مبدلهای حرارتی به شدت کاهش داده و مانع از تبادل حرارت به درستی می گردد. [1,2]
1-2) چهار فاکتور اصلی تأثیرگزار در ایجاد رسوب لایه ای به شرح ذیل می باشند.
-دمای آب
بسیاری از نمکها در دمای بالا بهتر در آب حل می گردند درحالیکه برخی از نمکها مانند کربنات کلسیوم 1 حلالیتشان در آب با افزایش درجه حرارت کاهش می یابد که این امر سبب تشکیل اسکیل در دمای بالای آب می شود. در صورتیکه آب دریا به سیستم آب خنک کننده موتور نفوذ کند حجم نمک محلول در آب به شدت بالا رفته و سیستم مساعد تشکیل رسوب لایه ای می گردد.
-اسیدی و یا قلیایی بودن آب (PH)
تغییر PH آب می تواند یکی از موثرترین دلایل ایجاد رسوب لایه ای باشد به عنوان مثال در صورتیکه آب به سمت قلیایی بودن میل کند حلالیت نمکهایی مانند کربنات کلسیوم را کاهش داده و بر روی سطوح به سرعت تشکیل رسوب لایه ای می دهد و یا حلالیت برخی از مواد مانند سیلیکا در محیط اسیدی به شدت کاهش می یابد و تشکیل رسوب لایه ای می دهند.
-مقدار مواد با پتانسیل ایجاد اسکیل در آب
وقتی حجم مواد افزایش یابد به طوریکه آب به مرحله اشباع حلالیت برسد، پتانسیل ایجاد رسوب لایه ای افزایش می یابد.
-نفوذ مواد جامد قابل حل آب چه با پتانسیل ایجاد اسکیل چه بدون آن.
2-2) روشهای کنترل رسوب لایه ای
ساده ترین روش کاهش یا محدود کردن غلظت اسکیل به وسیله کنترل غلظت یا جداسازی مواد معدنی، قبل از ورود به سیستم آب خنک کننده می باشد که بهترین حالت، استفاده از آب مقطر در درون سیستم آب خنک کننده است.
در کشتیهای بزرگ از آنجاییکه محصول تولیدی آب شیرین کنها 3 آب مقطر است پیشنهاد می گردد آب مذکور در داخل تانکی ذخیره گردد و فقط از آن آب برای سیستم آب خنک کننده استفاده شود. در شناورهای کوچک که آب شیرین کن در آن تعبیه نشده و یا در شناورهایی که دارای آب شیرین کن هستند ولی به دلیل تردد در مناطق محدود و آلوده امکان استفاده از آن را ندارند بهتر است ذخیره آب شیرین آنها آب مقطر باشد و یا از تصفیه کننده هایی استفاده نمایند که مقدار نمکهای محلول در آب را کاهش می دهند.
-محیط آب را تا حدودی اسیدی نگه داشته شود زیرا بسیاری از نمکها مانند کربنات کلسیوم در محیط اسیدی در آب محلول می مانند. البته باید توجه داشت که اغلب نمکها در محیط اسیدی محلول می مانند.
-از روشهای مکانیکی به طوری که دبی آب سیستم آب خنک کننده را افزایش دهد یا از مبدلهای حرارتی بزرگتر و لولهایی با سایز بزرگتر استفاده شود تا احتمال تشکیل رسوب لایه ای در سیستم کاهش یابد. که این امر فقط می بایست در طراحی سیستم لحاظ گردد و پس از ساخت شناور میسر نمی گردد.
-از محلول های شیمیایی جهت جلوگیری از تشکیل رسوب لایه ای در سیستم استفاده گردد که به دو صورت ذیل عمل می کند.
*در نوع اول مواد معدنی موجود در آب را محلول نگه می دارد و اجازه تشکیل کریستالهای نمک را بر روی سطوح فلز نمی دهند.
*در نوع دوم محلولهای شیمیایی بازدارنده رسوب لایه ای، ترکیب کریستالهای رسوب لایه ای را اصلاح می کنند و به طور قابل توجهی سرعت تشکیل اسکیل را کاهش می دهند.
فسفاتهای آلی، پلی فسفات ها و ترکیبهای پلیمری می توانند محلولهای شیمیایی باشند که به هر دو صورت فوق عمل می کنند و مانع از بستن رسوب لایه ای می گردند.
3) رسوب
همانند شکل (4)، این نوع رسوب به صورت ذرات معلق فلزی در مبدلهای حرارتی می باشد. که می توانند از طریق منابع خارجی سیستم خنک کننده مانند گرد و غبار های اطراف منبع انبساط یا از منابع داخلی سیستم خنک کننده مانند ذرات جداشده از خوردگی شیمیایی وارد سیستم شود.که شش فاکتور اصلی ذیل تأثیرگزار بر روند ایجاد رسوب به شرح ذیل می باشند:
-غلظت آب
به طور طبیعی فلزات معلق غیر قابل مشاهده در داخل آب وجود دارند که به طور قابل توجهی احتمال تشکیل رسوب را افزایش می دهند. (مقدار ایجاد رسوب در سیستم آب خنک کننده مستقیماً به مقدار این فلزات معلق در آب بستگی دارد)
-دمای آب
ذرات فلزی معلق تمایل دارند که در منطقه گرمتر ته نشین شوند بنابراین افزایش دمای آب، مقدار تشکیل رسوب را افزایش می دهد به طوریکه در انتقال حرارت، سطوح فلزی گرمتر از قطعات سیستم آب خنک کننده مستعد تشکیل رسوب می باشند.
-سرعت آب
متر بر ثانیه به متر بر ثانیه ذرات معلق در سیستم خنک کننده، میل به ته نشین شدن دارند. البته در سرعتهای بالاتر 0/9 در سرعت آب زبر 0/3 بالا نیز رسوب تشکیل می گردد ولی به دلیل سرعت زیاد آب، احتمال ته نشین شدن ذرات معلق کاهش می یابد.
-رشد میکروبی
میکروبهای موجود در آب و یا آهن بر روی ذرات معلق گل و لای و خاک عمل می کنند و شکل آنها را تغییر داده و رسوبهای بزرگ و جدیدی به جا می گزارند. بنابراین میکرو اورگانیسمها نیز می توانند در سطوح ایجاد رسوب نمایند.
-خوردگی شیمیایی
خوردگی نیز ذراتی تولید میکند که در آب معلق می گردند و توسط آب به حرکت درمی آیند و در مکانهای مساعد رسوب می کنند.
-آلودگی ها
موادی که از مکانهای مختلف مانند مبدل های حرارتی، سرسیلندر، محیط آزاد و … به داخل سیستم آب خنک کننده نشت می کند به عنوان آلودگی محسوب می گردد و به روش های ذیل به طور جدی در سیستم ایجاد رسوب می کنند.
-آلودگی هایی که غیر قابل حل شدن در آب می باشند.
-آلودگی ها مواد مغذی باکتریها را فراهم می کنند و باعث رشد باکتریها می گردند.
-آلودگی ها تأثیرات منفی بر روی بازدارنده های خوردگی و رسوب لایه ای می گذارد و باعث افزایش مقدار رسوب می گردد.
1-3) روشهای کنترل رسوب [3,4]
رسوب می تواند به روش مکانیکی و یا با استفاده از محلولهای شیمیایی تحت کنترل قرار گیرد که استفاده از این روشها کاملاً به نوع رسوب بستگی دارد. که این روشها به شرح ذیل می باشد.
-پیشگیری
بهترین راه حل برای پیشگیری از رسوب گذاری در سیستم جلوگیری از ورود ذرات معلق به درون سیستم می باشد، بدین منظور از آب مقطر در سیستم خنک کننده استفاده می گردد.
فیلتراسون در سیستم خنک کننده
در این روش می بایست فیلترهایی در سیستم نصب می گردد که توانایی جداسازی ذرات مغزی معلق را از آب داشته باشند و بایستی این فیلترها به طور متناوب تمیز و یا تعویض گردند.
2-3) محلول های شیمیایی ضد رسوب گذاری [2]
این محلول های شیمیایی رسوبات را در آب معلق می کنند و اجازه ته نشین شدن را به آن نمی دهند و اگر فیلتر مناسبی در سیستم نصب شده باشند این ذرات معلق در دام آنها افتاده و از سیستم خذف می گردند و یا در صورتی که به طور متناوب بخشی از آب سیستم تخلیه گردد ذرات معلق نیز از سیستم تخلیه می گردند.
محلول های شیمیایی مورد استفاده در این مورد سورفکتانت ها و پلیمرهای آنیونی هستند.
4) آلودگی های بیولوژیکی
سیستم آب خنک کننده محیطی بسیار ایده آل و مناسب جهت رشد، تکثیر و در نهایت تجمع میکرو اورگانیسمها 4 می باشد. رشد میکروبی می تواند مسبب ایجاد خوردگی شیمیایی شدید و همچنین ایجاد رسوبهای لایه ای بزرگی در سیستم گردد که غیر قابل کنترل می باشد. در واقع این میکروب های موجود در آب، بسیار چسبناکند و می توانند رسوبات را به خود جذب کنند و مانع از خروج آنها از سیستم شوند.
نشتی آب دریا و یا رودخانه به سیستم آب خنک کننده موتور شناورها از طریق مبدلهای حرارتی، روند رشد میکروبی را به شدت افزایش می دهد.
چهار فاکتور ذیل تأثیر به سزایی در رشد میکرو اورگانیسمها دارند:
مواد غذایی: هیدروکربنها و دیگر منابع کربن، مواد مغذی بسیار خوبی برای میکروبهای موجود در آب محسوب می گردند.
اتمسفر: رشد میکرو اورگانیسمها بستگی زیادی به مقدار اکسیژن و دی اکسید کربن موجود در آب دارد.
مکان: رطوبت موجود در هوا و روشنایی محیط تأثیر مثبتی در رشد میکرواورگانیسمها دارد.
دما: بهترین درجه حرارت برای رشد میکرو اورگانیسم ها دمای بین 40 الی 150 درجه فارنهایت ( 4.4 الی 65.6 درجه سلیسیوس) می باشد.
1-4) حلولهای شیمیایی کنترل کننده میکرو اورگانیسمها [2]:
میکروب کش های اکسیدی:
این محلول به ترکیب سلول حمله ور شده و باعث مرگ میکرو اورگانیسم ها می گردد که به عنوان نمونه می توان به کلرین گازی و یا هایپوکلرات مایع اشاره نمود . البته بروماین پیشنهاد بهتر و امن تری برای استفاده می باشند و اکثر سیستمهای آب خنک کننده از آن استفاده می نمایند.
میکروب کشهای غیر اکسیدی:
آنها ترکیبات آلی هستند که با اجزای سلولی خاص در میکرو اورگانیسها واکنش نشان می دهند در نهایت باعث مرگ سلولها می گردند.
پخش کننده های زیستی:
این نوع مواد شیمیایی میکرو اورگانیسمها را نمی کشد و فقط با پخش کردن آنها مانع از ته نشین شدن و یا رسوب گذاری بر روی سطوح فلزات می شود. البته این پخش کننده ها توانایی آنرا نیز دارند تا رسوبات تشکیل شده میکرو اورگانیسمی را از سطوح جا نموده و در درون آب معلق کنند.
نمونه عملی انجام تریتمنت در شناورهای ملکی بندر امام خمینی
در سیستم خنک کننده موتورهای دیزل شناورهای بندر امام خمینی خرابیهای فراوانی مانند سوراخ شدگی، وجود رسوبات بسیار زیاد، فرسایش شدید قطعات و … مشاهده گردید که پس از بررسی های کارشناسانه این نتیجه حاصل گشت که تمام این خرابی ها ناشی از کیفیت بسیار پایین آب بوده است. (شکل های شماره 5 و 6 نمونه ای از این آسیبها را به وضوح نشان می دهد)
لذا پس از تعمیرات اساسی موتورهای اصلی شناور یدک کش رشید 3 مقرر شد تا به عنوان نمونه تریتمنت بر روی سیستم خنک کننده موتور آن شناور اجرا گردد که منجر به اقدامات ذیل گشت.
1) تست آب موجود در سیستم های آب خنک کننده موتورهای شناور ها
در این تست مقدار کلراید آب بیش از 400 پی پی ام 2 و نیز مقدار نیترات آب در حدود 50 پی پی ام و PH آب نیز 5 مشاهده شد. (مقادیر استاندارد:کلراید کمتر از 50 پی پی ام ، PH در حدود 8.3 الی 10 و نیترات 1800 تا 2500 پی پی ام) که مقدار کلراید بالا پتانسیل بسیار بالایی برای ایجاد اسکیل بوده و همچنین نیترات پایین باعث ایجاد رسوب می گردد و محیط اسیدی آب پتانسیل خوردگی شیمیایی را افزایش می دهد.
2) تست آب تازه ذخیره شده در مخازن جهت استفاده در سیستم.
مطابق با شکل شماره 7، با تست این آب مشاهده گردید مشکل اصلی در آب تازه استفاده شده می باشد زیرا فاکتورهای این آب نیز فاکتورهای مناسبی نبودند و تقریبا با مشخصات آب موجود در سیستم خنک کننده موتور برار می باشد. لذا به دلیل اینکه کیفیت آب پایه موجود در بندر امام خمینی بسیار پایین است، تریتمنت آب بی ثمر و هزینه های نگهداری شناور را افزایش می دهد.
3) تست آب تصفیه شده شهر بندر امام خمینی
با تست آب تصفیه شده شهر بندر امام خمینی این نتیجه حاصل شد که این آب به عنوان آب پایه و خام برای موتورها مناسب می باشند و تریتمنت بر روی این آب می تواند نتیجه مثبت داشته باشد. (کلراید 50 پی پی ام ، PH در حدود 7 و نیترات 150 پی پی ام)
4) انتخاب شناور رشید به عنوان پایلوت
شناور رشید 3 که تحت تعمیرات اساسی قرار داشت به عنوان پایلوت در نظر گرفته شد و سیستم آب خنک کننده موتور اصلی تخلیه شد و مورد شستشو و اسکیل زدایی قرار گرفت و تمامی نشتی های سیستم بر طرف شد.
5) آموزش پرسنل شناور و مدیران فنی شرکت راهبر شناور
از آنجاییکه بحث تریتمنت، بحث بسیار نو و جدیدی در بندر امام خمینی بود لذا پرسنل شناور و مدیران نیاز به توجیه و آموزش داشتند که طی چند جلسه لزوم تریتمنت و نحوه انجام آن آموزش داده شد.
6) انتخاب محلول شیمیایی
از تولید کنندگان داخلی محلولهای شیمیایی جهت معرفی محصولات خود و مشاوره علمی انتخاب محلول شیمیایی مناسب دعوت به عمل آمد.
7) استفاده از رنگ
مطابق با شکل شماره 9، جهت پیشگیری از رسوب گرفتگی مجدد در داخل بلوک موتور، رنگ High Temperature Epoxy تهیه و به سطوح داخلی بلوک موتور اعمال گردید.
8) نصب تصفیه کننده آب بر روی شناور
از آنجاییکه در ابتدا آب تصفیه شده از شهر بندر امام خمینی تهیه گردید و علاوه بر بالا بودن هزینه های مربوط به حمل آب، در هنگام عملیات شناور در دریا در صورت نشتی سیستم دسترسی به آن آب دیگر میسور نبود لذا مقرر شد تا جهت جلوگیری از این مشکل تصفیه کننده آب بر روی شناور نصب گردید.
9) تدوین برنامه مدون انجام تریتمنت و اجرای آن.
با مهیا نمودن شرایط اشاره شده مقرر شد تا آب سیستم خنک کننده موتور هر 2 روز درمیان مورد تست قرار گیرد و مواد شیمیایی مورد نظر مطابق با نتایج تست به آن اضافه گردد و نتایج نیز ثبت کردد. به طور نمونه اندازه گیری کلراید آبهای اشاه شده در فوق به صورت نمودار (1) در ذیل درج شده است.
نتایج:
1) مباحث کلی عملیات نگهداری و تعمیر بر روی سیستم آب خنک کننده موتور دیزل [3,4]
برای اینکه برنامه ای برای تریتمنت یک سیستم آب خنک کننده وجود داشته باشد می بایست تمامی موارد ذیل رعایت گردد.
-مواد شیمیایی بهینه به همراه برنامه خودکار اجرای تریتمنت می بایست توامان موجود باشد.
-تمامی پرسنل از جمله اپراتورها، مدیران ماشین، مهندسان و مدیران می بایست اهمیت و ارزش تریتمنت سیستم آب خنک کننده را بدانند و نسبت به آن خود را متعهد بدانند.
پایش و کنترل سیستم می بایست به طور مداوم انجام گیرد و به هیچ وجه در آن وقفه ای ایجاد شود و بدین منظور می بایست ابزار پایش و کنترل همیشه در دسترس باشد.
2) قدمهای مورد نیاز جهت تریتمت سیستم
-سیستم آب خنک کننده موتور به طور کلی مورد بازرسی قرار گیرد و هرگونه ایراد اهم از نشتی سیستم بر طرف گردد.
-آب موجود در سیستم به طور کلی تخلیه شده و سیستم توسط مواد شیمیایی مخصوص شسته شود تا آثار رسوب، خوردگی، رسوب لایه ای و رسوبات میکرو بیولوژیکی از بین رود
-از آب مقطر و یا آب تصفیه شده در سیستم استفاده شود.
-یک روش مدون جهت تریتمنت طراحی گردد و به کلیه پرسنل ابلاغ شود.
-دوره های آموزشی جهت تفهیم اهمیت تریتمنت و همچنین چگونگی آن در سطوح مختلف برگزار شود.
-تست کیت هایی جهت تست ابتدایی آب بر روی شناور مهیا گردد.
-مطابق با برنامه مدون، آب به آزمایشگاههای معتبر فرستاده شود تا آنالیز گردد.
نتیجه گیری:
در صورتیکه تمامی اقدامات لازم جهت تریتمنت آب سیستم خنک کننده موتور شناورها به درستی اجرا گردد قطعاً فواید ذیل را به دنبال خواهد داشت :
-کاهش چشمگیر هزینه نگهداری و تعمیرات
-عدم نیاز به تعویض قطعات در پریودهای زمانی کوتاه
-عدم نیاز به خارج از سرویسی های متعدد جهت تعمیر و یا تعویض قطعات
-افزایش کارایی مبدل حرارتی در سیستم و در نهایت افزایش کارایی سیستم آب خنک کننده
-کاهش مصرف سوخت در موتورهای دیزل
-افزایش کیفیت خدمات دهی شناور و در نهایت افزایش رضایت مندی مشتری
-کاهش انتشار گازهای گلخانه ای با توجه به استفاده از انرژی بالا و حفظ محیط زیست
-عمر بیشتر موتورهای دیزل و حفظ سرمایه های ملی
با توجه به موارد اشاره شده در بالا انتخاب یک روش مناسب و متدولوژی خاص جهت کنترل اثرات منفی آب یک ضرورت می باشد و تمامی پرسنل از جمله اپراتورها، مدیران ماشین، مهندسان و مدیران می بایست اهمیت و ارزش تریتمنت سیستم آب خنک کننده را بدانند و نسبت به آن خود را متعهد بدانند.
منابع
[1] Flynn, D ; Nalco Water Handbook; NALCO Chemical Company, Third Edition ; 2009[2] Marine Chemical Manual; Wilhelmsen ships Service; 2012
[3] Wharton, A.J; Diesel Engine; Butterworth-Heinemann, 3rd Edition ; 1991
[4] Pickthall, B; Reeds Diesel Engine Troubleshooting Hand book; Thomas; 1st Edition; 2012