خوردگی یکنواخت
خوردگی یکنواخت متداول ترین نوع خوردگی است که به دلیل تماس کل سطح فلز با محیط خورنده، واکنش خوردگی در تمام سطح واقع شده و در نتیجه کاهش ضخامت فلز به صورت یکنواخت است. این نوع خوردگی در شکل زیر به صورت شماتیک نشان داده شده است. در این نوع خوردگی کاهش ابعاد فلز در اثر خوردگی کاملا یکنواخت است لذا سرعت خوردگی را با واحد کاهش ابعاد در واحد زمان بیان می کنند.
واحد های خوردگی
میزان خوردگی را با واحدهای مختلفی می سنجند ولی واحدهای میلی متر در سال (m/y) ، میل اینچ در سال (mpy)، میلی گرم بر دسی متر مربع در روز(mmd)، و اینچ در سال(ipy) بیش تر مورد استفاده هستند. فولاد در آب دریا به طور نسبتا یکنواخت خورده می شود که مقدار آن در حدود 25 mmd یا 0.005 ipy است.
مثالی از خوردگی یکنواخت، خورده شدن یک قطعه ی فولادی در محیط اسید سولفوریک رقیق است. در این حالت کل سطح فولاد با سرعت یکسان در تمام نقاط قطعه خورده می شود و در نهایت قطعه به دلیل کاهش ضخامت کارایی خود را از دست می دهد. وقوع این نوع خوردگی از لحاظ کاهش وزن فلز، بالاترین آمار را دارد و بیش ترین دلیل از بین رفتن تجهیزات و قطعات صنعتی، خوردگی یکنواخت است. نمونه ای از یک قطعه که تحت تاثیر خوردگی یکنواخت قرار گرفته در شکل زیر نشان داده شده است. به علت ساده بودن مکانیزم این نوع خوردگی متاسفانه تحقیقات کم تری در این زمینه انجام شده است.
خوردگی یکنواخت از نقطه نظر فنی چندان اهمیتی ندارد زیرا این نوع خوردگی به راحتی قابل پیش بینی است و با انجام یک آزمایش ساده، می توان فهمید که چه هنگام چه مقدار از قطعه خورده می شود و چه زمانی باید قطعه را عوض کرد.
فلزات و آلیاژهای مختلف را از نظر استعداد خوردگی یکنواخت
الف) فلزات نجیب: فلزات این گروه مقاومت بسیار خوبی در مقابل خوردگی دارند که معمولا سرعت خوردگی آن ها کم تر از 0.15 میلی متر در سال (mm/y) است، این فلزات را بیشتر در ساخت قطعات حساس مانند نشیمنگاه داخلی شیرها، محور و پروانه ی کشتی ها و پره ی توربین ها به کار می برند.
ب) فلزات با مقاومت نسبی: سرعت خوردگی این گروه از فلزات بین 0.15 تا 1.5 میلی متر در سال است، به همین دلیل از این فلز برای ساخت مخازن ذخیره ی آب، بدنه ی شیرها و… استفاده می کنند.
ج) فلزات با سرعت خوردگی بالا: این قبیل فلزات معمولا دارای سرعت خوردگی بیشتر از 1.5 میلی متر در سال می باشند لذا استفاده از آن ها در محیط های خورنده توصیه نمی گردد.
برای حفاظت از فلز در برابر خوردگی یکنواخت، روش هایی همچون: پوشش دادن قطعه (مانند آبکاری، رنگ زدن سطوح و…)، استفاده از بازدارنده های خوردگی و در نهایت حفاظت کاتدی به کار می رود.
فلزات نجیب مانند طلا، نقره و پلاتین در برابر محلول های اسیدی و قلیایی مقاوم هستند و نرخ خوردگی آن ها مستقل از pH است. اما فلزاتی نظیر روی، آلومینیوم، سرب و قلع در برابر محلول های اسیدی و قلیایی مقاوم نیستند، زیرا آمفوتر بوده و محصولات خوردگی آن ها در اسیدها و بازها قابل حل هستند. فلزاتی نظیر آهن، منگنز، نیکل، مس، کادمیم، کبالت، کروم و منیزیم به محیط های اسیدی حساس و در محیط های قلیایی مصون هستند. علت این امر آن است که هیدروکسید این فلزات به راحتی در اسید حل شده در حالی که در قلیا حل نمی شوند.
لازم به ذکر است که هر تغییری در سرعت خوردگی را نمی توان به تغییرات pH نسبت داد. زیرا عوامل دیگری مانند تشکیل یا تخریب لایه محافظ وجود دارند که بر سرعت خوردگی موثر هستند. به عنوان مثال آلومینیوم در pH یکسان، در محلول اسیدکلریدریک با سرعت بسیار بیشتری نسبت به محلول اسید نیتریک، روئین می شود. حال آنکه این لایه در محلول اسیدکلریدریک تخریب می گردد.
بررسی های متعدد نشان می دهد که یک فلز همیشه به صورت یکنواخت خورده نمی شود. به عبارت دیگر خوردگی تمام سطح را در بر نمی گیرد، بلکه به دلایل زیادی در یک بخش خاص از قطعات یا تجهیزات صنعتی متمرکز می گردد، چنین خوردگی را خوردگی موضعی می نامند.
خوردگی های موضعی خود به چند دسته ی متفاوت تقسیم می شوند که در قطعات صنعتی به صورت های مختلفی بروز می نمایند.
اشتراک گذاری :
دیدگاه خود را ارسال کنید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.