تاریخچه خوردگی

پدیده ی مخرب خوردگی دارای قدمت بسیار زیادی است و بشر همواره با مشکلات ناشی از آن سر و کار داشته اما برخورد علمی و مطالعه در این زمینه سابقه ی زیادی ندارد. در اواسط قرن هجدهم پدیده ی خوردگی لمس گردید، اما چاره ای برای حل مشکلات ناشی از آن ارائه نشد.

شاید اولین سند مکتوب درباره زنگ زدگی مطالبی باشد که پلینی فیلسوف بزرگ یونانی (1979-1923 میلادی) درباره ادوات جنگی ساخته شده از آهن و زنگ زدگی آن برای امپراطور زمان خویش نگاشت. هامفری دیوی، دانشمند انگلیسی، در سال 1824 به انتشار آخرین نتایج استفاده از آندهای فدا شونده در حفاظت بدنه ی کشتی اقدام نمود که شاید بتوان این امر را اولین فعالیت علمی در زمینه خوردگی دانست.

نگرش علمی بر خوردگی

مطالعات سازماندهی شده جهت بررسی خوردگی برای اولین بار توسط انجمن ترویج علوم انگلستان در سال های دهه 1830 صورت گرفته است. نتایج قسمتی از این تحقیقات که توسط روبرت ماله بر روی چگونگی خوردگی آهن و چدن صورت گرفته بود، در سال های 1838، 1840 و 1843 منتشر گردید.

در سال 1847 ریچارد آدی نشان داد که خوردگی ناشی از اثر اکسیژن بر روی آهن و در معرض سیالی در حال حرکت سبب ایجاد جریان الکتریکی می گردد.

هم چنین در سال 1903 میلادی برای اولین بار در ایالات متحده آمریکا، آموزش خوردگی تحت عنوان مقاومت شیمیایی مواد انجام پذیرفت.

در سال 1906 انجمن مواد و آزمایشات آمریکا کمیته ای را جهت اجرای آزمایش های خاص خوردگی تشکیل داد.

در سال 1922 انیستیتوی تکنولوژی ماساچوست در دانشکده مهندسی شیمی برای اولین بار مبحث خوردگی را به عنوان یک علم در دانشگاه تدریس نمود.

تاریخچه خوردگی حفاظت کاتدی

در دهه ی 1930 حفاظت کاتدی، جهت کنترل خوردگی خطوط لوله های زیر زمینی، کاربرد گسترده ای پیدا کرد. در نتیجه نیاز به جمع آوری اطلاعات در خصوص سازه های همسایه ناشی از جریان سرگردان، عملیات زیرزمینی و ایجاد قوانین استاندارد برای نصب و نگهداری سیستم در حفاظت کاتدی احساس شد، بنابراین جهت رفع نیاز، انجمن حفاظت کاتدی دانشگاه تگزاس واقع در هستون در سال 1938 تاسیس گردید و بالاخره در سال 1943، یازده مهندس خوردگی انجمن ملی مهندسان خوردگی را تاسیس نمودند.

در سال 1945 انجمن ملی مهندسان خوردگی، فقط 268 عضو داشت. تولید بخش های محلی در سال های بعد منجر شد تا در پایان دهه 1940، انجمن ملی مهندسان خوردگی پنج منطقه، 17 بخش و 1700 عضو داشته باشند. این انجمن ملی مهندسان خوردگی اهداف خود را متمرکز بر حفاظت کاتدی به جنبه های خوردگی در تولید نفت و گاز، فرآیندهای شیمیایی، صنایع پالایش و همچنین سایر روش های کنترل خوردگی (نظیر پوشش و آسترهای حفاظتی، عملیات شیمیایی، انتخاب و طراحی مواد) گسترش داد. امروزه انجمن ملی مهندسان خوردگی با بیش از 62 بخش در آمریکای شمالی، 4 منطقه بین المللی با 20 بخش و مجموع بیش از 15000 عضو از 91 کشور جهان به انجمن بین المللی مهندسان خوردگی تغییر نام یافته است.

دانشمندان و مهندسین بسیاری از کشورها در توسعه و گسترش سریع علم خوردگی و ارائه ی روش هایی برای کنترل آن سهیم بوده اند که از این میان خدمات ارزنده و شایان توجه دانشمندان و متخصصین خوردگی روسیه را می توان نام برد، از جمله پروفسور توماشف و پروفسور چرنووا که از پیشقدمان و پایه گذاران تحقیقات خوردگی در این کشور می باشند.

آغاز تدریس خوردگی در ایران

در کشور ما در سال 1348 آموزش خوردگی به صورت درسی مستقل در دانشگاه صنعتی شریف آغاز گردید. در سال 1362 بعد از تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی، تدریس خوردگی در برنامه درسی رشته های مهندسی شیمی و متالوژی دانشگاه ها گنجانده شد. در سال 1371 انجمن ملی خوردگی ایران با همکاری متخصصین خبره و اساتید دانشگاه با هدف ارتقا سطح دانش مهندسی خوردگی تاسیس گردید.