سدیم چیست؟
سدیم (Na)، عنصر شیمیایی گروه فلز قلیایی (گروه 1) جدول تناوبی، یک فلز بسیار نرم نقره ای-سفید است. سدیم رایج ترین فلز قلیایی و ششمین عنصر فراوان روی زمین است که 8/2 درصد از پوسته زمین را تشکیل می دهد.
خواص سدیم چیست؟
این فلز نرم، واکنش پذیر و با نقطه ذوب پایین، با چگالی نسبی 97/. در 20 درجه سانتیگراد (68 درجه فارنهایت) است. از دیدگاه تجاری، سدیم مهمترین فلز قلیایی است. سدیم به سرعت با آب و همچنین با برف و یخ واکنش می دهد و سدیم هیدروکسید و هیدروژن تولید می کند. هنگامی که در معرض هوا قرار می گیرد، ظاهر نقره ای خود را از دست می دهد و به دلیل تشکیل یک پوشش اکسید سدیم، رنگ خاکستری مات به خود می گیرد. سدیم با نیتروژن واکنش نمی دهد، حتی در دماهای بسیار بالا، اما می تواند با آمونیاک واکنش دهد و سدیم آمید را تشکیل دهد. سدیم و هیدروژن در دمای بالای 200 درجه سانتیگراد (390 درجه فارنهایت) واکنش می دهند و هیدرید سدیم تشکیل می دهند. سدیم به سختی با کربن واکنش می دهد، اما با هالوژن ها واکنش نشان می دهد. همچنین با هالیدهای فلزی مختلف واکنش می دهد تا فلز و کلرید سدیم را تشکیل دهد. سدیم با هیدروکربن‌های پارافینی واکنش نشان نمی‌دهد، اما با نفتالین و سایر ترکیبات چند حلقه‌ای معطر و با آریل آلکن‌ها ترکیبات افزودنی ایجاد می‌کند. واکنش سدیم با الکل ها مشابه واکنش سدیم با آب است، اما کندتر. دو واکنش کلی با هالیدهای آلی وجود دارد. یکی از آنها به تراکم دو ترکیب آلی نیاز دارد که با حذف هالوژن تشکیل می شود. نوع دوم واکنش شامل جایگزینی هالوژن با سدیم، برای به دست آوردن یک ترکیب آلی سدیم است.
سدیم در چه زمینه هایی کاربرد دارد؟
- در بهبود ساختار آلیاژهای خاص استفاده می شود. صابون ها، تصفیه فلزات مذاب و در لامپ های بخار سدیم.
- سدیم جزء کلرید سدیم است که یک ترکیب بسیار مهم در محیط زندگی است.
- سدیم در ساخت ترکیبات آلی و در ساخت استرها مهم است.
- کربنات سدیم جامد در ساخت شیشه مورد نیاز است.
یون سدیم در همه جا در آب وجود دارد. بیشتر منابع آب حاوی کمتر از 20 میلی گرم سدیم در لیتر هستند، اما در برخی کشورها میزان سدیم می تواند از 250 میلی گرم در لیتر نیز بیشتر شود. نفوذ نمک، رسوبات معدنی، اسپری آب دریا، پساب فاضلاب و نمک مورد استفاده در یخ زدایی جاده ها، همگی می توانند مقادیر قابل توجهی سدیم را به آب وارد کنند. علاوه بر این، مواد شیمیایی تصفیه آب، مانند سدیم فلوراید ، سدیم بی کربنات و هیپوکلریت سدیم، با هم می توانند سطوح سدیم را تا 30 میلی گرم در لیتر ایجاد کنند.
*آزمایشگاه های شرکت پژوهشی صنعتی آبریزان واقع در پارک علم و فناوری فارس با کادری مجرب و استفاده از دستگاه ها و تجهیزات پیشرفته قادر به اندازه گیری انواع پارامترهای آب از جمله سدیم می باشد.
