مقالات آبریزان

یکی دیگر از راه های محافظت از فلز در برابر خوردگی، استفاده از پوشش های مقاوم در برابر خوردگی است. پوشش به لایه هایی از مواد کم ضخامت اطلاق می شود که برای تحقق اهدافی از قبیل بهبود مقاومت سطحی، بهبود مقاومت خوردگی، زیبایی ظاهری و عایق نمودن حرارتی روی سطح فلز روکش می شوند.

یکی دیگر از راه های محافظت از فلز در برابر خوردگی، استفاده از پوشش های مقاوم در برابر خوردگی است. پوشش به لایه هایی از مواد کم ضخامت اطلاق می شود که برای تحقق اهدافی از قبیل بهبود مقاومت سطحی، بهبود مقاومت خوردگی، زیبایی ظاهری و عایق نمودن حرارتی روی سطح فلز روکش می شوند.

گسترش روز افزون صنایع مختلف اعم از: کارخانجات، نیروگاه ها، پالایشگاه ها، صنایع اتومبیل سازی، کابل سازی و … شناخت انواع مواد و عملکرد آن ها در برابر محیط های خورنده را بیش از پیش ضروری کرده است. اهمیت انتخاب درست مواد در محیط های خورنده مختلف، به گونه ای است که آن را به عنوان مهم ترین و متداول ترین ابزار مهار خوردگی مطرح ساخته است.

یک شیشه ی سیلیکاتی به کار رفته برای غشاهای شیشه ای متشکل از یک ساختار سه بعدی نامتناهی از گروه های SiO4 چهار بار منفی است که در آن هر سیلیسیم به چهار اکسیژن و هر اکسیژن به دو سیلیسیم پیوند شده است. در درون شبکه ی این ساختار کاتیون های کافی وجود دارند تا بار منفی گروه سیلیکات را خنثی کنند. کاتیون های تکبار مانند سدیم و لیتیم در شبکه حرکت می کنند و مسئول رسانش الکتریکی در درون غشا هستند.

pH آب غلظت یون های هیدروژن و اسیدیته یا قلیایی بودن آن را مشخص می کند. آب خالص به میزان خیلی کم به یون های H و OH تجزیه می شود. pH آب آشامیدنی معمولا باید در حدود 7 (خنثی) باشد. در حالتی که pH کمتر از 7 باشد، آب حالت اسیدی و در صورت pH بالای 7 باشد، آب خاصیت قلیایی به خود می گیرد.

انجمن ملی حفاظت حریق آمریکا (NFPA) استانداردی را تحت عنوان NFPA 704 تدوین کرد که برای شناسایی خطرات مواد (علی الخصوص مواد شیمیایی) به کار می رود. در بین کارشناسان ایمنی و بهداشت حرفه ای، این استاندارد به لوزی خطر (Hazard Diamond) مشهور شده است. به نظر می رسد لوزی نجات، شاید اسم مناسب تری برای لوزی خطر می بود!

آب در اکثر بخش های یک کارخانه فولاد استفاده می شود. یک کارخانه فولاد بدون آب نمی تواند کار کند. از این رو کارخانجات فولاد به طور معمول در نزدیکی منابع فراوان آب شیرین ساخته می شوند تا دسترسی و کیفیت آب مورد نیاز آن ها تضمین شده باشد. با این حال امروزه توجه ویژه ای به مدیریت منابع آب موجود در محیط کارخانه فولاد، به ویژه از نظر کیفیت، مقدار و نحوه استفاده از آن، معطوف شده است.

فرایند گندزدایی یک مرحله کلیدی در تصفیه ی آب است. معمولا در تصفیه خانه های آب این مرحله درست قبل یا بعد از صاف سازی انجام می شود. پیش گندزدایی با استفاده از دی اکسید کلر و ازن نیز با بررسی دقیق پتانسیل تشکیل کلریت، کلرات و برومات می تواند انجام شود.

روئین کننده ها معمولا مواد شیمیایی اکسیدان (معدنی) هستند که اضافه کردن آن ها به محیط خورنده، سبب نجیب شدن پتانسیل خوردگی شده و بدین ترتیب، باعث روئین شدن فلزات می شوند. کرومات ها، نیترات ها، مولیبدان ها جزء این دسته هستند.

در روش حفاظت کاتدی با اعمال یک جریان الکتریکی مستقیم به فلز و یا با تماس آن با یک آند فدا شونده، سرعت خوردگی کاهش یافته و در این حالت روی سطح فلز که هم مناطق کاتدی و هم آندی وجود دارد، مناطق آندی تبدیل به کاتد شده و در نتیجه سیستم یا تجهیزات مورد نظر به طور کامل کاتدی می شوند.

مهندسین خوردگی یا تکنسین مربوطه باید تحت شرایط مختلف تشخیص دهد که جهت اعمال حفاظت کاتدی از چه روشی استفاده نماید. مجری طرح باید بتواند عوامل گوناگون موثر در دو روش حفاظت کاتدی را با یکدیگر مقایسه و بهترین را انتخاب نماید.

در حفاظت آندی معمولا جریان الکتریکی اعمال شده با مقدار خوردگی سازه ی تحت حفاظت، برابر است. بنابراین نه تنها یک روش حفاظتی است بلکه یک روش اندازه گیری سرعت خوردگی لحظه ای نیز محسوب می شود.

خوردگی میکروبی، اصطلاحی است که به صورت اختصار در زبان فارسی به کار می رود. عبارت دقیق برای نامیدن این خوردگی، خوردگی تاثیر پذیر از عوامل میکروبیولوژیکی است و به علامت اختصاری MIC معرفی می شود. بنابراین خوردگی میکروبی را به شکل نوعی از خوردگی می توان تعریف کرد که تحت تاثیر حضور و فعالیت میکروارگانیسم های خاصی، اثرات آن تشدید می شود.

این نوع خوردگی به صورت جانبی از مکان های آغاز خوردگی، روی سطح پیشروی می کند و معمولا به صورت بین دانه ای در امتداد صفحات موازی با سطح ادامه می یابد. محصولات خوردگی که در مرز دانه ها تولید می شود، فلز را با اعمال نیرو از لایه زیرین به بیرون می راند که در نهایت منجر به لایه لایه یا ورقه شدن فلز می گردد.

این نوع خوردگی، یک نوع خوردگی موضعی است که در آن عامل مکانیکی نیز نقش دارد. این نوع خوردگی بر روی سطوح فلزی در تماس با سیال، دیده می شود. خسارات حبابی ناشی از تاخیر هم زمان خوردگی و تنش های مکانیکی است.

در بسیاری از کاربردهای فنی و مهندسی، شناخت چگونگی تاثیر و مکانیزم عمل هیدروژن دارای اهمیت خاصی است. هیدروژن اتمی تولید شده از طریق واکنش کاتدی به داخل فلزات نفوذ کرده و باعث ترک دار شدن و شکست آن ها می شود. حضور هیدروژن در فولاد بر ویژگی های مکانیکی آن اثر گذاشته و به طور کلی باعث کاهش چکش خواری شده و میل به ایجاد شکنندگی ترد و ایجاد ترک را در فلز بالا می برد. هیدروژن باعث کاهش توان بارگذاری فلز می گردد، اگر چه این پدیده در فولادهای کربنی و کم آلیاژ شایع است، اما فلزات و آلیاژهای زیادی نسبت به هیدروژن حساس اند. خسارات هیدروژنی یک اصطلاح کلی است بر خسارت مکانیکی وارد شده به فلز در اثر وجود یا واکنش با هیدروژن دلالت دارد.