رسوب برداری شیمیایی سیستم های کولینگ باکس کشتی ها، یدک کش ها و شناورهای مختلف

سیستم های موجود در خطوط بهره برداری صنایع مختلف از قبیل نیروگاه ها، پالایشگاه ها، پتروشیمی ها، عملیات حفاری و اسیدی کردن چاه های نفتی و … که در محیط های آبی و مرطوب مشغول به کار می باشند. در شرایط گوناگون از قبیل فشار و دما و درجه خلوص آب مصرفی فرایند پس از مدتی در جداره داخلی لایه ها رسوباتی به وجود می آورند که در اغلب موارد لایه های اکسید آهن یا رسوبات چسبیده کربناتی و سیلیکاتی می باشند، سطوح انتقال حرارت، گرمترین نقطه ای است که آب خنک کننده به آن می رسد. حلالیت کربنات کلسیم که در دستگاه وجود دارد، با دما رابطه معکوس دارد، در نتیجه در سطوح انتقال حرارت، امکان نشست و رسوب کربنات کلسیم، به وجود می آید. انباشته شدن لایه های رسوب کربنات کلسیم انتقال حرارت را کاهش می دهد و این مسئله موجب خوردگی شده و نقاط داغی را به وجود می آورد که خود موجب تنش حرارتی خواهند شد، همه این موارد روی بازدهی و عمر دستگاه تأثیر خواهد گذاشت که باعث افت راندمان دستگاه می شود. لذا با توجه به موارد ذکر شده، هدف از این مقاله انتخاب بازدارنده مناسب خوردگی می باشد.

جهت خنک کنندگی تجهیزات و مبدل‌های حرارتی در کشتی ها از آب دریا استفاده می‌شود. آب دریا دارای مقادیر قابل توجه املاح معدنی از جمله سولفات، کلراید و کربنات است. این مواد با گذشت زمان در مبدل‌ها ایجاد رسوب می‌کنند. علاوه به املاح معدنی، آب دریا منبع عظیمی از میکروارگانیسم‌ ها می باشد. که با ورود به مبدل‌های حرارتی خنک کننده و با توجه به دمای مناسب محیط (حدود 30 الی 35 درجه سانتیگراد) که برای رشد باکتری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها بسیار مناسب است به سرعت بر روی سطوح مبدل رشد و تکثیر می‌گردند. مقاومت حرارتی یک لایه بایوفیلم با ضخامت مشخص از یک لایه رسوبات سیلیسی با همان ضخامت، بیشتر است. بنابراین رشد بایوفیلم در سیستم‌های آب دریا عامل اصلی کاهش بازدهی مبدل و انتقال حرارت به شمار می آید. رسوب برداری کشتی

رسوب گرفتگی منجر به پایین آمدن بازده حرارتی و افت فشار می شود. که ممکن است به خوردگی نیز بیانجامد وباعث از کار افتادن مبدل ها شود. اکثر مبدل های حرارتی در کشتی ها به دلیل عدم رعایت دستورالعمل های عملیاتی و یا به دلیل کیفیت پایین آب مورد استفاده، در معرض رسوب گذاری قرار می گیرند.

در صورت تشکیل رسوب باید اقدام به رسوب برداری نمود تا شرایط نزدیک به نقطه صفر طراحی گردد و بهره وری لازم به دست آید.

دو نوع رسوب برداری پیشنهاد می گردد که هر کدام مزایا و معایبی دارد.

رسوب زدایی بدون متوقف کردن سیستم گردش آب

رسوب زدایی مکانیکی نیازمند توقف سیستم و باز و بسته کردن تجهیزات و در نتیجه توقف کشتی به مدت طولانی می باشد و این امر مستلزم هزینه و خسارت های احتمالی ناشی از پیاده کردن مبدل ها، تیوب باندل ها و تجهیزات جانبی و صرف مدت زمان زیادی می باشد، که تقریبا منسوخ شده و یا مستلزم مشکلات فراوانی خواهد شد.

دومین روش، رسوب برداری شیمیایی نوین می باشد که توسط شرکت آبریزان ابداع شده و مورد استفاده قرار می گیرد.

در این نوع عملیات محلول تولیدی شرکت پژوهشی صنعتی آبریزان با نام تجاری میتره کشتی در سیستم بسته جهت موتورها، دیزل ژنراتورهای کشتی با تزریق ماده رسوب بردار انجام می گردد. رسوب برداری سیستم های کولینگ باکس ها یا مبدل های حرارتی در سیستم باز که ارتباط مستقیم با آب دریا دارند به روش شیمیایی بر روی داک انجام میگردد. در این مورد در چند کشتی واقع در بندرعباس اسکله شهید رجایی و بندر امام ماهشهر عملیات رسوب برداری انجام شده است.

تصاویر قبل از عملیات رسوب برداری:

تصاویر بعد از عملیات رسوب برداری با میتره کشتی :

نتیجه گیری

رسوبات تجهیزات دریایی، که بیشتر از نوع کلسیم و منیزیم است، به عنوان عایق بین سطح فلز و آب عمل می کند و باعث افزایش دمای فلز در نتیجه کاهش خنک کاری موتور می گردد. رسوب زدایی تجهیزات دریایی، نقش بسزایی در کاهش هزینه ها از جمله مصرف سوخت، نگهداری تجهیزات، شستشو و… دارد. روش های رسوب زدایی از تجهیزات دریایی، همانند سایر دستگاه ها، به شکل های الکترونیکی، مکانیکی و شیمیایی امکان پذیر است.