abrasion corrosion

کنترل خوردگی سایشی

مقدمه

خوردگی سایشی، یکی دیگر از انواع خوردگی موضعی است. خوردگی سایشی، از بین رفتن فلز در اثر حرکت نسبی بین یک مایع خورنده و سطح فلز است.

معمولا حرکت سیال بسیار سریع بوده و باعث سایش مکانیکی سطح فلز می گردد. در این نوع خوردگی یون های فلزی حل شده، روی سطح فلز در اثر حرکت روی سطح باقی نمی مانند و محصولات جامد حاصل از خوردگی نیز کنده شده و از روی سطح به طریق مکانیکی جدا می گردند. گاهی اوقات به خوردگی سایشی، خوردگی تصادمی نیز گفته می شود.

ظاهر خوردگی سایشی شیاردار، موجی شکل و یا به صورت سوراخ های کروی و سطحی ناهموار است. اکثر تخریب های ناشی از این نوع خوردگی در زمان های کوتاه رخ می دهد. بیش تر فلزها و آلیاژها مستعد به این نوع خوردگی بوده و مقاومت به آن بستگی به نوع پوسته سطحی دارد. در فلزاتی مانند آلومینیوم، سرب و فولاد زنگ نزن هنگامی که این پوسته های سطحی صدمه دیده و یا ساییده شوند، خوردگی سایشی اتفاق می افتد. نکته قابل توجه این که فلزاتی که سختی پایینی دارند و به راحتی آسیب می بینند و یا به روش مکانیکی زود ساییده می شوند مانند مس، سرب و روی، بسیار در معرض خوردگی سایشی قرار می گیرند.

در صنایع مختلف خوردگی سایشی بیش تر در تجهیزاتی مانند شیبرآلات، پروانه ها، همزن ها، لوله های مبدل حرارتی پمپ ها و زانوئی ها، سه راهی ها و … که در تماس با سیالات متحرک هستند، رخ می دهد.

 

خوردگی سایشی

 

مهم ترین عوامل موثر بر خوردگی سایشی، عبارتند از:

  1. لایه های سطحی: پوسته های محافظ سطحی که روی بعضی از فلزات و آلیاژها تشکیل می گردد، نقش مهمی در مقاومت فلز نسبت به خوردگی سایشی دارند. لایه های محافظ سطحی هر چه متراکم تر باشند، مقاومت بیشتری ایجاد می کنند و پوسته های سطحی نرم، ترد و تحت تنش، قدرت محافظت کنندگی کم تری دارند.
  2. سرعت حرکت سیال: یکی از عوامل موثر بر خوردگی سایشی، سرعت حرکت سیال می باشد. اغلب با افزایش سرعت حرکت سیال، لایه های سطحی کنده شده و خوردگی سایشی افزایش می یابد.
  3. تلاطم سیال: گاهی اوقات هنگام عبور سیال از مبادی ورودی لوله ها، شیارها و یا تغییر سطح مقطع مسیر جریان، آشفتگی جریان سیال افزایش یافته که این امر باعث افزایش خوردگی سایشی می شود.
  4. برخورد: حمله ی تصادمی سیال روی جدارهای سطحی فلز باعث افزایش میزان خوردگی سایشی می شود.
  5. اثرات گالوانیک: خوردگی گالوانیکی می تواند بر خوردگی سایشی دو فلز هم جنس متصل به هم در یک سیستم متحرک تاثیر گذار باشد. تاثیر خوردگی گالوانیکی در شرایطی که سیال ساکن باشد ممکن است صفر باشد اما در اثر حرکت سیال به شدت افزایش می یابد.
  6. جنس فلز: مقاومت فلزات و آلیاژها به خوردگی سایشی، به ترکیب شیمیایی، سختی و مقاومت خوردگی آلیاژ بستگی دارد. به طور کلی ترکیب شیمیایی یک فلز، مقاومت خوردگی آن را تعیین می کند. چنان چه فلز مورد نظر فعال باشد و میل ترکیبی زیادی با محیط داشته باشد هنگامی می تواند در برابر خوردگی مقاوم باشد که قادر به تشکیل پوسته ی محکم، چسبنده و محافظ باشد. اضافه کردن یک عنصر به آلیاژ، اغلب مقاومت آن را در برابر خوردگی سایشی افزایش می دهد. به عنوان مثال اضافه کردن آهن به آلیاژ مس-نیکل باعث افزایش مقاومت آن در آب دریا می شود و یا افزودن مولیبدن به فولاد زنگ نزن 304 سبب افزایش مقاومت آن در برابر خوردگی سایشی می شود.

 

روش های کنترل خوردگی سایشی

انتخاب مواد به طور مناسب و اصولی: یکی از اقتصادی ترین روش ها برای جلوگیری از خوردگی سایشی، انتخاب درست آلیاژ است.

  • طراحی صحیح: در این رابطه می توان به اصطلاح برخی نکات در زمینه ی طراحی تجهیرات اشاره نمود. افزایش قطر لوله ها به منظور کاهش سرعت سیال، بالا بردن شعاع انحناها، افزایش ضخامت فلز در نقاط بحرانی و مناطق آسیب پذیر و در نهایت انتخاب جنس مقاوم تر در محل ورودی سیال.
  • تغییر محیط: می توان با اعمال تغییرات محیطی مانند حذف اکسیژن، حذف ذرات جامد معلق در سیال، کاهش درجه حرارت و … تا حدودی از گسترش خوردگی سایشی جلوگیری نمود.
  • استفاده از حفاظت کاتدی.
  • استفاده از بازدارنده های خوردگی.
  • استفاده از پوشش های مقاوم تر از خود فلز.

 

نویسنده: تیم تولیدمحتوای آبریزان

share :

Submit your opinion

Your email address will not be published.

You must login to post a comment

Related Articles

خوردگی ناشی از سود کاستیک
12/01/2025

Caustic corrosion

Localized corrosion caused by the concentration of caustic or alkaline salts, which usually occurs under conditions of high evaporation or heat transfer. Caustic salt or caustic soda is one of the most widely used ionic compounds and is used in various industries including water treatment, cardboard and paper production, oil and refinery industries, aluminum production industries, food industries, alcohol production and glass.

خوردگی درون سیستم خنک کننده
08/01/2025

Corrosion and deposition of cooling water based on API 571

It refers to general or localized corrosion of carbon steels and other metals caused by dissolved salts, gases, organic compounds, or microbiological activity.

خوردگی میکروبیولوژیکی
05/01/2025

Microbial corrosion based on API 571

Microbial corrosion is a type of corrosion caused by living organisms such as bacteria, algae, or fungi. This type of corrosion is often associated with tubercles or slimy organic materials.

خوردگی در محیط های مختلف
25/12/2024

Corrosion process in different environments

Corrosion processes are divided into three groups in a more comprehensive classification: corrosion in aqueous solutions or environments, corrosion in molten salts and liquid metals, and corrosion in gases.

بازدارنده خوردگی محلول در نفت
25/12/2024

Oil-soluble corrosion inhibitor for the protection of oil transfer and storage equipment

Corrosion is a natural phenomenon that occurs as a result of the electrochemical reaction of metal with the surrounding environment. In the oil and gas industry, corrosion is one of the major problems that accounts for a huge amount of money annually. Part of these amounts are related to the corrosion of pipes or oil transmission lines. Effective ways to prevent corrosion of oil transmission and storage equipment are divided into two categories: physical and chemical solutions.

کوپن گذاری خوردگی
25/12/2024

couponing

The coupon method or corrosion coupons is the simplest method of corrosion monitoring. Coupons are the oldest corrosion monitoring tool. Corrosion coupons are small pieces of metal or alloy of the material of interest that are immersed in the process medium and removed after a specified period of time and their weight or dimension loss is evaluated and examined.

دی اریتورها
25/12/2024

Deaerators

Deaerators are mechanical devices that remove dissolved gases from the boiler feedwater. By reducing the concentration of oxygen and carbon dioxide in the solution, they minimize corrosion and protect the boiler from the effects of corrosive gases.

ضد خوردگی فلزات
24/12/2024

Anti-corrosion of metals

Anti-corrosion of metals is a very important product that all industries need for the durability of their equipment.